هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی چیست و چگونه کار می‌کند؟ آیا هوش مصنوعی صرفاً در کامپیوتر خلاصه می‌شود یا می‌تواند ابعاد بزرگ‌تری از خدمات و امورات را دربرگیرد؟!

ماشین‌های متفکری که قدرت تصمیم‌گیری دارند و به‌تدریج قرار است جای انسان‌ها را در انجام یکسری از امور عادی زندگی بگیرند.

سر در آوردن از هوش مصنوعی هم مثل هر تکنولوژی جدید دیگر که با کلی هیاهو و جنجال رسانه‌ای همراه است،‌ ممکن است گیج‌کننده باشد و حتی متخصصان هوش مصنوعی هم به‌سختی می‌توانند خود را با تحولات لحظه‌ای این فناوری همراه کنند.

در این مقاله قصد داریم هوش مصنوعی و کاربرد هوش مصنوعی را به زبان ساده بررسی کنیم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

_ هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی (به انگلیسی: Artificial intelligence) (به اختصار: AI)، هوشی است که توسط ماشین‌ها ظهور پیدا می‌کند،هوش مصنوعی چیست به زبان ساده یعنی تلاش برای شبیه سازی فرآیندهای هوش انسانی در پردازنده یا همان مغز ماشین‌ها. این علم در صدد آن است که اولاً دریابد که انسان چطور با مغز خود فکر می‌کند، سپس تلاش کند تا این پروسه را در مغز ربات‌ها یا ماشین‌ها پیاده سازی کند.

به طور کلی 4 تعریف برای هوش مصنوعی ارائه شده است:

رویکرد انسانی

• سامانه‌هایی که به‌طور منطقی فکر می‌کنند
• سامانه‌هایی که به‌طور منطقی عمل می‌کنند

رویکرد ایده‌آل هوش مصنوعی

• سامانه‌هایی که مانند انسان فکر می‌کنند
• سامانه‌هایی که مانند انسان عمل می‌کنند

هوش مصنوعی حوزه‌ای است که علم کامپیوتر و مجموعه داده‌های قوی را ترکیب می‌کند تا امکان حل مسئله را فراهم کند». همچنین شامل زیرشاخه‌های یادگیری ماشین «Machine Learning» و یادگیری عمیق «Deep Learning» است که اغلب در ارتباط با هوش مصنوعی ذکر می‌شوند.

یکی از انواع هوش مصنوعی که این روزها بسیار پر طرفدار است chatgpt می باشد. اگر نمی دانید chatgpt چیست؟ در مقالات دیگر سایت در این باره بخوانید.

_ تاریخچه هوش مصنوعی

تاریخچه هوش مصنوعی به سال های جنگ جهانی دوم بر می‌گردد. زمانی که نیروهای آلمانی برای رمز نگاری و ارسال ایمن پیام ها از ماشین enigma استفاده می کردند و دانشمند انگلیسی، آلن تورینگ در تلاش برای شکست این کدها برآمد. تورینگ به همراه تیمش ماشین bombe را ساختند که enigma را رمز گشایی می کرد. هر دو ماشین enigma و bombe پایه های یادگیری ماشینی (machine learning) هستند که یکی از شاخه های هوش مصنوعی یا همان Artificial intelligence می‌باشد. تورینگ ماشینی را هوشمند می‌دانست که بدون اینکه به انسان حس صحبت با ماشین را بدهد، با او ارتباط برقرار کند و این مسئله پایه علم هوش مصنوعی است یعنی ساخت ماشینی که همانند انسان فکر، تصمیم گیری و عمل کند.

رفته رفته با پیشرفت فناوری و سایر سخت افزارهای مورد نیاز برای توسعه هوش مصنوعی، ابزار هوشمند و سرویس‌های هوشمندی به بازار عرضه شدند که از هوش مصنوعی در بسیاری از فرآیندهایشان استفاده می‌کردند. بسیاری از سرویس‌های معروفی همانند موتورهای جستجو، ماهواره‌ها و غیره از هوش مصنوعی استفاده می‌کردند. با معرفی گوشی‌های هوشمند و پس از آن گجت‌های هوشمند، هوش مصنوعی گام بلندی را برای ورود به زندگی انسان‌های پشت سر گذاشت. از این زمان به بعد هوش مصنوعی برای انسان‌ها جلوه کاربردی تری پیدا کرد و انسان‌ها بیشتر با واژه هوش مصنوعی و کاربردهای آن آشنا شدند.

 

 

_ انواع هوش مصنوعی در سال 2023

هوش مصنوعی به شاخه های مختلفی دسته بندی می شود:

ماشین های واکنشی

این نوع ماشین‌های هوش مصنوعی را می‌توان ابتدایی ترین نوع آنها دانست. ماشین‌های واکنشی نمی‌توانند در زمان حال تصمیم گیری کنند و حافظه‌ای برای به خاطر سپردن اطلاعات ندارند. این ماشین‌ها فقط می‌توانند وظایف مختلفی که به آنها سپرده شده است را پیش ببرند. ماشین‌های واکنشی نمی توانند برای تصمیم‌گیری به مسائلی که به آنها آموزش داده شده است تکیه کنند.

ماشین‌های حافظه محدود

که می‌توانند از برخی داده‌های گذشته برای بهبود تصمیم‌گیری استفاده کنند؛ مثل سیستم احراز هویت در وب‌سایت‌ها.

نظریه ذهن

که درحال‌حاضر نوع فرضی هوش مصنوعی است که می‌تواند به شکل بهتری احساسات، عواطف و اعتقادات انسان‌ها را درک و سپس از این اطلاعات برای تصمیم‌گیری خود استفاده کند.

هوش مصنوعی خودآگاه

که آن هم یکی دیگر از انواع فرضی هوش مصنوعی است که به خودآگاهی رسیده و می‌تواند از خودش احساسات و افکار شبیه انسان‌ها داشته باشد.

اما کاربردی‌ترین دسته‌بندی هوش مصنوعی که کاری به فرضیه‌ها و نظریات ندارد و صرفا آنچه تاکنون به دست آمده را تشریح می‌کند، «یادگیری ماشین» (Machine learning) است.

_ کاربردهای هوش مصنوعی

 

هوش مصنوعی در پزشکی

از کاربرد هوش مصنوعی  میتوان به ورود هوش مصنوعی به حوزه علوم پزشکی به عنوان یکی از مهم‌ترین کاربردهای آن در زندگی بشر اشاره کرد. ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند مسئولیت‌های دستیار پزشک را انجام دهند و با در اختیار داشتن حجم عظیمی از پرونده‌های پزشکی، به تشخیص پزشک کمک کنند. همچنین، از ابزارهای هوشمند می‌توان برای یادداشت‌برداری از شرایط بیمار به‌طور خودکار استفاده کرد و در سریع‌ترین زمان ممکن می‌توان به اطلاعات و پرونده شخصی بیمار با استفاده از این ابزارها دسترسی داشت.

به‌علاوه، ابزارهای هوشمندی موجود در حوزه پزشکی قادر به بررسی تصاویر و اسکن‌های پزشکی نظیر MRI با دقت بالا هستند و می‌توانند در سریع‌ترین زمان ممکن انواع بیماری‌ها و وجود تومورها را تشخیص دهند. جراحان نیز می‌توانند از ربات‌های هوشمند برای عمل‌ جراحی بیماران استفاده کنند. این ربات‌ها می‌توانند به‌صورت شبانه‌روزی و بدون وقفه با دقت بالا عمل جراحی را انجام دهند.

 

هوش مصنوعی در صنعت خودروسازی

خودروهای خودران یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در این صنعت هستند که در آنها از داده‌های تصویری دریافت شده استفاده شده و الگوریتم‌های یادگیری ماشین به خودرو می‌آورند که چگونه بدون نیاز به راننده حرکت کند. از طرف دیگر در خود صنعت خودروسازی نیز شاهد آن هستیم که از ربات‌هایی در این صنعت استفاده می‌شود که برای تولید و ساخت انواع خودروها استفاده می‌شوند و آنها قادر هستند تا پیچ‌ و مهره‌ها را بدون نیاز به نیروی انسانی بسته و محکم کنند.

 

 هوش مصنوعی در کشاورزی

در حوزه کشاورزی، پیشرفت‌های جدید هوش مصنوعی، بهبودهایی را در محصول‌برداری و پیشبرد تحقیقات پیرامون پرورش گیاهان به بار آورده‌است. هم‌اکنون هوش مصنوعی نوین می‌تواند زمان رسیده شدن و آمادگی برای برداشت محصولاتی همانند گوجه‌فرنگی را پیش‌بینی کند و بدین نحو بازدهی کشاورزی را بالا برد. پیشرفت‌ها البته بدین‌جا ختم نمی‌شود و دیگر مواردی از قبیل نظارت بر خاک و محصول، ربات‌های کشاورزی و تحلیل داده پیش‌بیننده (predivtive analytics). نظارت بر خاک و محصول از الگوریتم‌های جدید و داده‌ای گردآورده از زمین زراعی بهره‌برداری می‌کند سلامت کشت را تضمین کند و بدین صورت کشاورزی را کم‌هزینه‌تر و پایدارتر سازند.

هوش مصنوعی در حوزه آموزش

هوش مصنوعی می‌تواند به معلمان و آموزگاران کمک کند تا روی وضعیت تحصیلی هریک از دانش‌آموزان به‌صورت منحصر به‌ فرد نظارت داشته باشند و پیشرفت یا پسرفت آنها را بررسی کنند. یکی دیگر از استفاده‌های هوش مصنوعی در حوزه آموزش نظارت روی سلامت روانی و ذهنی دانش‌آموزان است که این کار با استفاده از ابزارهای نظارتی بسیار دقیق که مبتنی بر هوش مصنوعی هستند قابل انجام خواهد بود.

شبیه‌سازی‌های آموزشی از دیگر کاربردهای مهم هوش مصنوعی در حوزه آموزش به شمار می‌آید. امروزه این امکان فراهم شده است که بسیاری از دروس مختلف از جمله دروس شیمی، زیست‌شناسی و … همگی با استفاده از تکنیک‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی شبیه‌سازی شده و به شکل بهتر به دانش‌آموزان تدریس شوند.

 

هوش مصنوعی در شبکه های اجتماعی

ابزارهای هوشمند ترجمه محتوای متنی یا صوتی می‌توانند به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای شبکه‌های اجتماعی محسوب شوند. این ابزارها قابلیت ترجمه محتوا را به زبان‌های مختلف برای مخاطبان محتوا فراهم می‌کنند.

همچنین، در فضای شبکه‌های اجتماعی می‌توان از ابزارهای هوشمندی بهره گرفت که محتوای حاوی دشنام و عبارات توهین‌آمیز و خشونت‌آمیز را به‌طور خودکار حذف می‌کنند. به عبارتی، این ابزارها با درک محتوای متنی و تشخیص عبارت‌های توهین آمیز می‌توانند از نشان دادن محتوا به عموم خودداری کنند.

به‌علاوه، از آنجا که کاربران شبکه‌های اجتماعی زیاد هستند و این فضاها طیف مختلفی از موضوعات را دربر می‌گیرند، می‌توان با تحلیل نظرات و پست‌های کاربران پیرامون مسائل و رویدادهای مختلف، به رویکرد، عقاید و احساسات آن‌ها پی برد. علاوه‌براین، می‌توان با ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی به تشخیص شایعات و اخبار دروغین منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی پرداخت. چنین ابزارهایی، با مقایسه محتوای تولید شده با مطالب رسمی منتشر شده در وب سایت‌های خبری و تجزیه و تحلیل مطالب بر اساس ویژگی‌های مختلف، بر مطالب منتشر شده در فضای مجازی صحه می‌گذارند یا آن‌ها را به عنوان محتوای دروغین تشخیص می‌دهند.

هوش مصنوعی در لجستیک

استفاده از هوش مصنوعی در برنامه‌ریزی لجستیک می‌تواند به جابه‌جایی کالاها به شکلی کارآمدتر کمک کند. از آن‌جایی که حجم داده‌های تولید شده در این صنعت در سال‌های اخیر به میزان زیادی افزایش پیدا کرده شاهد آن هستیم که صنایع مختلف از هوش مصنوعی برای غربال‌کردن داده‌های لجستیک خود استفاده می‌کنند تا بتوانند الگوهایی را از این طریق بیابند. کاربرد هوش مصنوعی در لجستیک استفاده از این تکنولوژی به منظور پیش‌بینی تقاضای موجود در بازار است.

هوش مصنوعی می‌تواند عوامل مختلفی که روی تقاضا تاثیرگذار هستند را به‌صورت هم‌زمان در نظر بگیرد که از جمله این عوامل می‌توان به آب و هوا، رویدادهای خبری، رسانه‌های اجتماعی و … اشاره کرد. از طرف دیگر هوش مصنوعی در همین زمینه می‌تواند از داده‌های تاریخی نیز بیاموزد و خود را بهینه‌سازی کند. برنامه‌ریزی برای عرضه کاربرد مهم دیگر هوش مصنوعی (AI) در حوزه لجستیک است. با ذخیره‌کردن داده‌ها و ایجاد مدل‌های هوش مصنوعی بر اساس این داده‌ها می‌توان تقاضای آینده را با دقت بالایی پیش‌بینی کرد. در ادامه سازمان‌ها می‌توانند از این پیش‌بینی در راستای برنامه‌ریزی برای عرضه محصولات خود استفاده کنند.

 

هوش مصنوعی در رباتیک

با پیشرفت‌های روزافزونی که در زمینه هوش مصنوعی انجام شده است ربات‌ها امروزه می‌توانند وظایف بسیار پیچیده‌تری را انجام داده و به شکل کارآمدتری فعالیت داشته باشند. ایده اتوماسیون کامل اغلب با کمک هوش مصنوعی و انواع ربات‌ها قابل انجام خواهد بود. در اتوماسیون بدون هیچ‌گونه دخالت انسانی می‌توان روی عملیات و فعالیت‌های مختلف نظارت داشت و این فعالیت‌ها را بهبود داد. استفاده از هوش مصنوعی در رباتیک به ربات‌ها کمک می‌کند تا بتوانند فرایندهای مختلف را بیاموزند و وظایف را با استقلال کامل و بدون هیچ‌گونه دخالت انسانی انجام دهند. دلیل این موضوع نیز این است که ربات‌ها برای انجام فعالیت‌ها و کارهای تکراری با حداکثر سرعت و دقت ممکن طراحی و ساخته شده‌اند.

هوش مصنوعی می‌تواند انعطاف‌پذیری و قابلیت‌های یادگیری را به ربات‌ها اضافه کرده و در نتیجه می‌توان انتظار عملکرد و مزایای بهتر و بیشتری را از انواع ربات‌ها داشت.

 

_ جمع بندی

در این مقاله درمورد این صحبت کردیم که هوش مصنوعی چیست و چگونه می‌توان از آن در زمینه‌های مختلف استفاده کرد. شرکت‌هایی که با هوش مصنوعی ابزارها و ماشین‌های هوشمندی را برای استفاده در زمینه‌های مختلف می‌سازند و یا به صورت غیر مستقیم در کاربردهای متنوع آن را به کار می‌گیرند، هرگز این چنین انقلابی نبوده اند. هوش مصنوعی ChatGPT یکی از همین فناوریهای انقلابی است که این روزها درموردش بسیار صحبت می‌شود. نه تنها زمینه‌های برنامه نویسی مرتبط با هوش مصنوعی به سرعت در حال رشد هستند، بلکه بسیاری از مشاغل دیگر نیز به دانش هوش مصنوعی در کسب و کار خود نیاز دارند. ما دوره‌های جامعی را در نظر گرفته ایم تا شما را در هر زمینه دلخواه برنامه نویسی آماده کرده و به بازار کار معرفی ‌کند. یکی از این زمینه‌ها هوش مصنوعی است.